Menu
© Harry-Imre Dijkstra, oktober 2021
Galuppi – Piano Sonatas
Galuppi: Pianosonate nr. 2 in c - nr. 3 in A - nr. 6 in Es - nr. 7 in g - nr. 9 in E - nr. 10 in F
Fernanda Damiano (piano)
Brilliant Classics 96346 • 68' •
Opname juni 2020, Bartók Studio, Bernareggio (I)
Van Baldassare Galuppi (1706-1785) kennen we in druk de pianosonates op. 1 en op. 2, een reeks van zes pianosonates met de titel 'Passatempo al cembalo' en een reeks van twaalf driedelige sonates zonder opusnummer, waarvan er hier zes klinken. Maar de berg onuitgegeven pianomuziek is nog enorm.
Galuppi ondervond tijdens zijn leven wat menig componist overkwam: na geweldige roem in de jonge jaren afgeschreven worden als ouderwets om na diens overlijden totaal vergeten te worden. De schrijver Charles Burney bezocht de componist in 1770 in Venetië. Hoe jammer dat zijn neergepende oordeel over Galuppi destijds geen weerklank vond: “Het lijkt dat het genie van de heer Galuppi, gelijk dat van de schilder Titiaan, meer levendig wordt met de ouderdom. Hij kan niet minder dan zeventig jaar zijn nu, toch is het duidelijk dat zijn laatste werken meer geestdrift, smaak en verbeelding bezitten dan die van welke andere periode in zijn leven.”
Bekend geworden als ‘Il Buranello', naar het Venetiaanse eiland Burano waar hij werd geboren, was Galuppi prominent in Europa aanwezig als virtuoos op het klavier en als theatercomponist. Zijn opera's én hijzelf waren te horen in zijn geboortestad, in Mantua, Londen, Wenen, Madrid en uiteindelijk zelfs in St.-Petersburg, waar hij een tijd lang hofcomponist onder het bewind van Catharina de Grote was. Eenmaal terug in Venetië legde hij zich vooral toe op kerkmuziek.
Ongetwijfeld heeft hij in zijn laatste jaren ook kennisgenomen van klaviermuziek van tijdgenoten. Want naast verwantschap met het werk van zijn landgenoot Scarlatti is de link naar de muziek van Haydn gemakkelijk te leggen. En dan verrast het eerste deel van de Sonate nr. 10 temeer: zou de oude man een uitgave van een Mozart-sonate onder ogen hebben gekregen? De toon van het betoog lijkt opeens beduidend klassieker en ontdaan van barokke elementen. Maar algauw vervalt Galuppi in oude gebruiken: hij houdt vast aan de elementaire sonatevorm, past letterlijke herhalingen van eerder materiaal toe – maar wel avontuurlijk in het gebruik van de registers! - en vermijdt meerstemmige akkoorden in de begeleiding. In het dansante slotdeel, een Giga, bewijst de componist zijn nog altijd jeugdige en vrolijke geest. Nee, van een oude meester mag men niet verwachten dat hij zijn stijl nog zou heruitvinden; er is echter voldoende inspiratie te halen uit de strakke karakterschetsjes in de doorgaans korte deeltjes waaruit zijn sonates zijn opgebouwd, want die bieden zóveel variatie.
Maar...niet volgens de jonge blom Fernanda Damiano, die weliswaar op heel knappe en virtuoze wijze over het pianoparcours draaft en toch slechts een behoorlijk beperkt repertoire aan uitdrukking biedt. Daarboven wat technische kwesties: het pedaalgebruik is ruimer dan gebruikelijk voor 18de-eeuwse muziek, trillers aan het einde van frases komen nogal eens ongenuanceerd over en met name de diskant van de bespeelde moderne concertvleugel heeft soms wat scherpe oprispingen onder haar vingers. Je zou wensen dat zij voor deze opname een fortepiano had gebruikt, dat had zeker geholpen in het geleiden van haar spel. Want we hebben hier ter dege met een groot pianotalent te maken. Helaas is er nóg een spelbreker: de opname zelf, die erg direct is en met een onnatuurlijke galm menig fraai moment de das omdoet. Ook de dempers op de snaren zijn continu waarneembaar.
Voor wie het niet zo om deze details gaat, is het album zeker een verzameling vondsten, die ertoe doet. Galuppi was dan misschien ouderwets in zijn nadagen, begaafd en briljant blijft zijn muziek.
Original review: https://www.opusklassiek.nl/cd-recensies/cd-hid/hidgaluppi01.htm